Waar gaat het over?
De Vlaamse regering wil per 31 december 2023 de groenestroomcertificaten schrappen voor zonneparken van bedrijfsinstallaties van voor 2013, met als doel de zogenaamde overcompensatie door staatssteun tegen te gaan.
De maatregel viseert concreet alle installaties waarbij een certificaatgerechtigde meer dan de de-minimis ontvangt aan steun, inclusief groenestroomcertificaten.
De Vlaamse regering hoopt hierdoor de komende 10 jaar 1,2 miljard euro minder groenestroomcertificaten uit te betalen. Volgens de Vlaamse regering richt deze maatregel zich enkel op 200 grote bedrijven, oftewel op 1.200 zonnepanelen installaties.
Collateral damage
Uit een analyse van sectororganisatie ODE/PV-Vlaanderen blijkt dat niet 200 bedrijven maar meer dan 2.000 bedrijven, voornamelijk KMO’s, rechtstreeks of onrechtstreeks worden getroffen, omdat de maatregel zijn doel voorbij schiet en dus niet alleen grote installaties treft.
Maar de impact dreigt zich niet te beperken tot de sector zelf, maar treft mogelijk ook de particuliere zonnepaneel-eigenaars, de Vlaamse gezinnen dus. Mogelijk meer dan 1.000 gezinnen die zonnepanelen huurden in de periode vóór 2013, dreigen getroffen te worden. Bovendien blijkt ook dat 10.000en particulieren die via coöperaties mee investeerden in collectieve installaties als gedupeerden zullen achterblijven.
Minstens 80% van de zonnepanelen van voor 2013 op bedrijfsdaken wordt zo mogelijk geïmpacteerd.
Studie haalt financieel/economische basis Vlaamse GSC-knip onderuit
Het ontwerpdecreet is gebaseerd op een financiële studie, uitgevoerd en gepubliceerd in juni 2022 door Oxera. Op basis van deze studie concludeert de regering dat er sprake is van systematische en substantiële structurele overcompensatie bij PV-installaties gebouwd tussen 2006 en juli 2012.
Een nieuwe studie, uitgevoerd door 3E op vraag van ODE/PV-Vlaanderen, spreekt dit tegen. Hieruit blijkt dat er geen sprake is van systematische en substantiële structurele overcompensatie. Slechts 6% van de zonnepanelen op bedrijven zou begin 2022 reeds een normaal rendement gehaald hebben. De Oxera-studie is gebaseerd op foute assumpties, kent de Vlaamse markt niet en komt met verkeerde conclusies als gevolg.
Juridisch drijfzand
De Raad Van State heeft in haar eerste advies van 28 november 2022 ernstige vragen bij de manier waarop de Vlaamse regering wil knippen in de groenestroomcertificaten. Dat bijvoorbeeld alleen grote zonneparken worden geviseerd van voor 2013, staat op juridisch drijfzand volgens de Raad van State.
Conclusie
Dit is geen operatie tegen enkele grote overgesubsidieerde bedrijven/investeerders ten voordele van een lagere elektriciteitsfactuur. Deze maatregel schiet haar doel volledig voorbij. De Vlaamse regering dreigt Vlaamse KMO’s, overheden, coöperaties en burgers in het bad te trekken met juridisch ondoordacht en economisch fout onderbouwd beleid.
Daarom vragen we de Vlaamse regering de GSC-knip te stoppen en niet oneindig verder te gaan met nieuwe pogingen, om zo in Vlaanderen terug rust, stabiliteit en vertrouwen in de energietransitie te kunnen herwinnen.
Tijdslijn
Vooraf
Begin februari 2022 lanceerde Vlaams energieminister Zuhal Demir een voorstel om de komende jaren het steunregime van groenestroomcertificaten stop te zetten aan grote zonnepaneelinstallaties die voor 2013 gebouwd zijn.
De Vlaamse regering keurde het ontwerpdecreet goed in eerste lezing op de ministerraad van 15 juli 2022, met het oog op verschillende adviesaanvragen van de Minaraad en de SERV.
De Minaraad bracht een advies uit op 29 augustus, waaruit blijkt dat deze verdeeld is over deze maatregel. De SERV bracht geen advies uit.
De Vlaamse regering keurde het ontwerpdecreet in tweede lezing goed op 16 september, met het oog op een advies van de Raad van State.
Op 28 november ll. bracht de Raad van State haar advies uit. Niet alleen had de Raad van State ernstige juridische vragen bij de manier waarop de Vlaamse regering wil knippen in de groenestroomcertificaten, ook acht de Raad van State het niet bewezen dat er sprake is van overcompensatie.
Desondanks werd het ontwerpdecreet in derde lezing goedgekeurd op 16 december met het oog op een tweede advies van de Raad van State.
Vervolg
De Raad van State heeft 30 dagen om een advies uit te brengen en wordt verwacht midden januari 2023.
Verwacht wordt dat de Vlaamse regering het ontwerpdecreet in vierde lezing zal goedkeuren. Hierna zal het door het Vlaamse parlement worden behandeld. Eerst door een bespreking en stemming in de commissie energie met nadien een stemming in de plenaire vergadering. Na deze stemming zal de maatregel in voege gaan vanaf 31 december 2023.
